Loonafspraken lijken dalend, maar blijven hoog
In augustus 2023 kwamen nieuwe loonafspraken uit op gemiddeld 7,4 procent. Dat is iets lager dan de afgelopen maanden. Het lijkt er op dat een einde is gekomen aan een anderhalf jaar durende opwaartse loontrend. De loonafspraken waren desondanks ook in augustus nog steeds historisch hoog.
Dat meldt AWVN in haar cao-maandbericht over augustus. AWVN is de belangrijkste arbeidsvoorwaardenadviseur van Nederlandse werkgevers.
AWVN waarschuwt dat de augustus-cijfers voorzichtig geïnterpreteerd moeten worden. In de afgelopen maand kwamen slechts 7 nieuwe cao’s tot stand. Dat is minder dan in andere jaren in augustus, terwijl het jaarlijks de rustigste maand is qua nieuwe cao’s. Volgens de werkgeversvereniging zal pas de komende maanden blijken of de langdurige opwaartse trend in de loonafspraken definitief is afgevlakt of omgebogen. Gezien de daling van de inflatie in de afgelopen periode ten opzichte van vorig jaar en het verslechterende economische sentiment, ligt volgens AWVN wél de conclusie voor de hand dat de loonafspraken over hun hoogtepunt heen zijn.
De zeven cao-akkoorden van augustus gelden voor 10.000 werknemers. De gemiddelde loonafspraak in 2023 is nu 7,4 procent. In heel 2023 zijn inmiddels ongeveer 296 nieuwe cao’s afgesloten voor 2,4 miljoen werknemers.
Het AWVN-looncijfer geeft aan wat werknemers die onder de betreffende cao’s vallen in de komende 12 maanden aan loonsverhogingen kunnen verwachten. De periodieke cao-cijfers van het CBS kijken terug op de realisatie van de gemaakte cao-afspraken.
Kerncijfers
| Loonafspraken augustus, gemiddeld | 7,4% |
| Loonafspraken kalenderjaar 2023, gemiddeld | 7,4% |
| Loonafspraken kalenderjaar 2022, gemiddeld | 3,8% |
| Loonafspraken kalenderjaar 2021, gemiddeld | 2,1% |
| Hoogste maandgemiddelde afgelopen jaren | 8,2% in mei 2023 |
| Laagste maandgemiddelde afgelopen jaren | 1,7% in november 2020 |
| Aantal nieuwe cao-akkoorden in augustus 2023 | 7 |
| Gemiddeld aantal nieuwe cao-akkoorden in maand augustus | 10 |
| Aantal aflopende cao’s in 2023 | 424 voor 2,9 miljoen werknemers |
| Aantal vernieuwde cao’s die in 2023 ingaan | 296 voor 2,4 mln. werknemers |
| Aantal openstaande cao’s op dit moment (expiratie in 2023) | 128 voor 540.000 werknemers |
Analyse
De vanaf begin 2021 oplopende trend in de hoogte van loonafspraken is in juni, juli en augustus niet verder doorgetrokken. Doordat cao-afspraken achterlopen op de economische indicatoren en het aantal afgesloten cao’s in absolute zin klein is, zal pas de komende maanden duidelijk worden of de trend is doorbroken. Het niveau van de loonafspraken is ook in augustus historisch hoog.
De hoogte van de loonafspraken wordt de komende tijd beïnvloed door een aantal tegenstrijdige ontwikkelingen: verslechterd economisch nieuws, dalende industriële productie, stijging van het aantal faillissementen, angst voor een loonprijsspiraal, lagere inflatie en krapte op de arbeidsmarkt.
Het onderliggende patroon in de onderhandelingen volgt wel een normaal patroon: na gunstige economische berichten volgen, met een vertraging van een jaar of meer, stijgende loonafspraken. Na slechte economische berichten volgen, vertraagd, lagere afspraken.
Het cao-seizoen in één oogopslag
Aantal afgesloten akkoorden en gemiddelde afgesproken cao-loonstijging per afsluitmaand (exclusief incidentele loonsverhogingen).
