Seniorendagen in de CAO Metaal en Techniek
Seniorendagen in de CAO Metaal en Techniek
Door Nettie Alkema, salaris- en cao-expert
Het zal je toch maar gebeuren. Werk je al geruime tijd bij je werkgever, kun je ineens een deel van je vrije dagen inleveren. Dat kan toch niet waar zijn?
Wat is het verhaal?
Een werknemer, laat ik hem Willem noemen, werkt bij een werkgever die onder de werkingssfeer van de cao Metaal en Techniek valt. Willem werkt al sinds begin 2000 naar volle tevredenheid bij deze werkgever en wil daar ook graag zijn werkzame leven afronden. Hij is geboren in december 1956 en heeft inmiddels de respectabele leeftijd van 66 jaar bereikt.
Net terug van een korte vakantie in verband met de feestdagen wordt Willem op kantoor van de baas geroepen. Hij verwacht een felicitatie met zijn verjaardag, misschien zelfs een klein cadeautje nu hij al zo lang voor dezelfde baas werkt. Maar dat pakt helaas anders uit. In plaats van een felicitatie krijgt hij bericht dat hij met ingang van het nieuwe jaar geen recht meer heeft op de extra vakantie-uren voor oudere werknemers. En dat is wel een behoorlijke domper op de feestvreugde, nu hij gezien zijn leeftijd gerekend had op 12,5 dagen extra per jaar.
De vraag is natuurlijk: klopt dit wel? Om dit te kunnen beoordelen heb ik de cao Metaal en Techniek er bij gepakt. In artikel 51 van deze cao zouden we het antwoord moeten kunnen vinden.
Artikel 51 cao Metaal en Techniek, Extra vakantie-uren voor oudere werknemers.
Tot 1 januari 2023 gold het volgende lid 1:
De bijbehorende tabel met extra vakantie-uren zag er als volgt uit:
In de cao-tekst is aangegeven dat er een rekentool beschikbaar is op de websites van de cao-partijen en ook bij de Vakraad. Met de Vakraad wordt de Stichting Vakraad Metaal en Techniek bedoeld. Dit orgaan heeft als opdracht om te ‘werken aan goede sociale verhoudingen in de Metaal en Techniek’.
Ik kom zo op deze rekentool terug.
Per 1 januari van dit jaar geldt er een ander artikel 51 lid 1, namelijk:
De oplettende lezer zal zien dat het verschil zit in de leeftijd vanaf wanneer er recht is op extra vakantiedagen. In 2022 was dit vanaf 54 jaar, in 2023 is dat vanaf 55 jaar. Uit de tabel blijkt dat het aantal vakantiedagen waarop men recht heeft, voor enkele leeftijdsgroepen is uitgebreid:
Ben je 56 of 57 jaar, dan heb je in 2023 recht op 2 * 4 uur extra vakantie. Voor de oudere werknemers verandert er qua aantal uren/dagen niets; de werknemer van 65 jaar heeft nog steeds recht op 2 * 6,25 = 12,5 dagen extra per jaar.
Rekentool
Zoals hierboven al aangegeven kan men voor de berekening van de extra vakantiedagen een beroep doen op de rekentool. Als men googelt op rekentool extra vakantie uren, dan kun je zowel naar de website van de FNV als naar die van de Vakraad doorklikken. Ik heb beide versies geprobeerd met Willem in het achterhoofd. Dus geboortedatum 1 december 1956 en in dienst sinds 1 januari 2000.
Het resultaat is op beide webpagina’s hetzelfde, namelijk:
Uit de rekentool blijkt het principe van tweemaal recht hebben op een bepaald aantal uren. Helaas staat 31-12-2022 er niet bij en daar ontstaat nu ook de discussie.
Op 31 december 2022 is Willem namelijk 66 jaar. En 66 jaar komt niet in de rekentool voor. En dus heeft zijn werkgever vastgesteld dat er per december 2022 geen recht meer is op de extra vakantiedagen. Natuurlijk is Willem teleurgesteld en vraagt zich af of dit wel kan? De cao zelf maar ook de rekentool geven hier wat mij betreft niet een eenduidig antwoord op. Men zou verwachten dat als er met ingang van 66 jaar geen recht meer is op extra dagen, dit expliciet benoemd zou worden, of dat er tenminste een nul in de tabel zou staan.
Wat zeggen de Vakraad en de cao-partijen?
Gevoelsmatig kan ik me niet voorstellen dat Willem ineens 12,5 dagen per jaar meer moet gaan werken. Maar goed, mijn gevoel in deze doet niet ter zake en dus heb ik contact gezocht met de Vakraad. En daar kwam men met het onthutsende bericht dat de interpretatie van de werkgever van Willem correct is. Op het moment dat een werknemer 66 jaar is geworden verliest hij het recht op de extra seniorenverlofuren. En natuurlijk heb ik naar de achterliggende idee hierbij gevraagd. Het antwoord was eigenlijk voor de hand liggend: het is een onderhandelingsresultaat tussen partijen.
Voor de volledigheid heb ik ook contact gezocht met de FNV en met Koninklijke Metaalunie, beiden partij bij de totstandkoming van deze cao. De Koninklijke Metaalunie bevestigt dat er geen sprake meer is van extra verlof bij 66 jaar en ouder en verwijst daarbij ook naar de onderhandelingen. De FNV blijkt helaas niet bereikbaar. Wellicht dat iemand van hen wil reageren naar aanleiding van dit blog.
Een werkgever mág wel de extra verlofdagen hanteren
De CAO Metaal en Techniek is een minimum cao, wat betekent dat een werkgever af mag wijken van de opgenomen afspraken, zolang dit ten gunste is van de werknemer. En laten we hopen dat de meerderheid van de werkgevers dit ook doet. Uit respect voor de oudere werknemer en diens kennis en ervaring. Maar ook uit het besef dat er in tijden van tekorten op de arbeidsmarkt goed gezorgd moet worden voor de werknemers die er voor gekozen hebben om zich aan de betreffende werkgever te binden.
Lees ook
CAO Metaal en Techniek: van onderhandelingsakkoord naar nieuwe cao tekst
CAO Metaal en Techniek, hoe bepaal je de inlenersbeloning voor uitzendkrachten?