Raad van State adviseert: pas wetsvoorstel verplichte certificering voor het ter beschikking stellen van arbeidskrachten aan
Raad van State adviseert: pas wetsvoorstel verplichte certificering voor het ter beschikking stellen van arbeidskrachten aan.
Het kabinet werkt al bijna twee jaar aan een verplicht certificeringsstelsel voor uitzendondernemingen en andere uitleners die arbeidskrachten ter beschikking stellen.
Arbeidsmigratie debat SZW op 20 april 2023
Op 20 april 2023 zullen het tijdens het Arbeidsmigratie debat eerdere brieven van de minister SZW over de verplichte certificering aan de orde komen, de verwachting is het advies van de RvS hier ook besproken wordt.
Zie voor de agenda van dit debat: Arbeidsmigratie | Tweede Kamer der Staten-Generaal
Hieronder volgen de bezwaren van de Raad van State, zoals uitzendbrancheorganisatie NBBU die samenvat.
Op maandag 3 april 2023 is het advies van de RvS op het wetsvoorstel Verplichte certificering voor het ter beschikking stellen van arbeidskrachten gepubliceerd.
Het advies
De RvS heeft de regering geadviseerd om het wetsvoorstel nog niet bij de Tweede Kamer in te dienen, tenzij het wordt aangepast. Hoewel de RvS de noodzaak onderschrijft om “misstanden op de arbeidsmarkt tegen te gaan door malafide uitleners aan te pakken” en dat “wordt voorzien in verdergaande regulering van de uitzendsector”, noemt hij een aantal bezwaren:
Integrale aanpak
“Misstanden in de uitzendsector staan niet op zichzelf, maar zijn (mede) het gevolg van een bestaande vraag naar goedkope arbeid, die weer (mede) het gevolg is van de maatschappelijke vraag naar goedkope producten en diensten. De RvS wijst daarom op het belang van een integrale aanpak om misstanden op de arbeidsmarkt nog effectiever te bestrijden en van eerlijk werk de norm te maken, naast het aanpakken van malafide uitleners.”
In dit bezwaar kan de NBBU zich volledig vinden. De arbeidsmarkt is één geheel en daarbinnen staat uitzenden niet op zich. Regulering van de inhuur van uitzendkrachten heeft alleen zin als dit gelijk opgaat met regulering van andere vormen van externe inhuur, zoals de inhuur van zzp’ers. Een waterbedeffect verplaatst de problematiek slechts en lost het niet op.
Handhaving
De RvS merkt op dat de toegevoegde waarde van een toetredingsmechanisme tot de markt, in de vorm van een verplicht certificeringsstelsel of bijvoorbeeld een vergunningstelsel, staat of valt met effectieve handhaving. Wanneer malafide uitleners ongestraft binnen het stelsel dan wel daarbuitenom kunnen (blijven) opereren, resulteert dit stelsel slechts in een lastenverzwaring voor de vele bonafide uitleners. Niet-effectieve handhaving doet dan niet alleen afbreuk aan de doelen van het stelsel, maar zal ook het draagvlak ervan ondergraven. De RvS benadrukt daarom het belang van een op haar taak toegeruste Arbeidsinspectie en Belastingdienst.
Voorgaande is een feit. De huidige zelfregulering op vrijwillige basis zal criminaliteit in de sector nooit kunnen uitbannen, daar is stevige handhaving en opsporing voor nodig. De afgelopen jaren is publieke handhaving flink tekortgeschoten. De verplichte certificering zal de handhaving door de Nederlandse Arbeidsinspectie helpen en er is verhoogde capaciteit toegezegd om het nieuwe stelsel te handhaven. De vraag is of er daarnaast voldoende capaciteit is voor de opsporing van criminaliteit.
Overige adviezen
De Raad van State:
- Is onvoldoende overtuigd van de keuze voor een verplicht certificeringsstelsel in plaats van een vergunningstelsel;
- Adviseert af te zien van de voorgenomen vormgeving van de certificerende instelling, als een privaatrechtelijke Zelfstandig Bestuursorgaan;
- Zet vraagtekens bij voldoende capaciteit van de private inspectie instellingen;
Heeft vragen over de kostenberekening en -verdeling voor uitleners in de praktijk (een voor de NBBU zeer belangrijk punt gezien de mkb-achterban); - Betwijfelt of overlappende inspecties/ handhaving en gegevensuitwisseling leiden tot een effectieve en efficiënte handhaving;
- Is van mening dat ten aanzien van huisvesting moet worden voorzien in een zelfstandige, wettelijke, landelijk uniforme norm.
- De verplichte certificering als middel om misstanden tegen te gaan
Het wetsvoorstel stelt dat het verplicht certificeringsstelsel als doel heeft om misstanden tegen te gaan. Dit klinkt logisch maar de NBBU is van mening dat certificering op zich niet gericht is op bestrijding van misstanden en criminaliteit. Het nieuwe certificeringsstelsel kan hier natuurlijk wel aan bijdragen. Binnen de certificering kan middels een controle op administratieve eisen worden getoetst of de onderneming zich houdt aan relevante arbeidswetten. Dit bevordert een transparante uitleensector en de professionaliteit en leidt tot marktordening. Criminaliteit echter wordt aangepakt door handhaving en opsporing.
Er is een pittig advies uitgebracht en het kabinet zal hierop reageren. Het kabinet kan het wetsvoorstel aan de hand hiervan (gedeeltelijk) aanpassen of kan er voor kiezen het advies naast zich neer te leggen. Dit dient dan wel te worden gemotiveerd. Hoe dan ook zal het kabinet met een gedegen reactie op het advies moeten komen.
Hoe nu verder?
Op 20 april 2023 zullen het tijdens het Arbeidsmigratie debat eerdere brieven van de minister SZW over de verplichte certificering aan de orde komen, de NBBU verwacht dat deze brief hier ook besproken wordt.
Bron: NBBU, 3 april 2023